BIP

GMINA MOŃKI

Urząd Miejski w Mońkach
19-100 Mońki,
ul. Słowackiego 5a
telefon: 085 716-25-87
faks: 085 716 25 87
www.monki.um.pl
e-mail: monki@monki.info.pl

Miasto i gmina Mońki położone są w północno-wschodniej Polsce - na skraju otuliny Biebrzańskiego Parku Narodowego i Puszczy Knyszyńskiej. Mońki liczą 11 tysięcy mieszkańców i zajmują powierzchnię 16.156 ha (z czego 766 ha przypada na miasto). Stanowią ważny ośrodek gospodarczy, usługowy i kulturalny. Dogodny dojazd zapewnia przelotowa trasa o znaczeniu krajowym (do przejść granicznych na Litwę i Białoruś) oraz, przebiegająca przez Mońki, zelektryfikowana trakcja kolejowa Białystok - Ełk.

Mońki stanowią naturalną "Bramę na Biebrzę", posiadają dobrą bazę hotelowo - turystyczną, sportową i rekreacyjną (kompleks boisk piłkarskich, pełnowymiarowa hala sportowa, nowoczesna kryta pływalnia).

W odległości 10 km od Moniek znajduje się Twierdza Osowiec, zbudowana w latach 1882 - 1915 w zwężeniu doliny Biebrzy.

  1. Historia
    Powstanie Moniek wiąże się z otwarciem w 1881 roku linii kolejowej Białystok - Królewiec. Wówczas przy jednej ze stacji kolejowych postała nieduża osada. W ciągu następnych kilkudziesięciu lat nic nie wróżyło Mońkom szybkiego rozwoju. W czasie międzywojnia w Mońkach został wybudowany kościół, i miejscowość, licząca wówczas około 200 mieszkańców, stała się siedzibą parafii. Przełomową datą w historii Moniek był rok 1953, kiedy to za sprawą decyzji administracyjnej tę ciągle jeszcze wieś wyznaczono na siedzibę powiatu.
    Rozpoczęto wówczas budowę całej infrastruktury, budynków i dróg, potrzebnych do funkcjonowania centrum administracyjnego dosyć dużego obszaru, obejmującego takie pobliskie miasta z długoletnią tradycją "miejskości" jak Knyszyn i Goniądz. W 1965 roku Mońki uzyskały prawa miejskie. Kiedy w 1975 roku wskutek reformy administracyjnej kraju powiaty przestały istnieć i Mońki straciły swoją podstawową funkcję ośrodka powiatowego, należało poszukać innego kierunku rozwoju, który pozwoliłby nie zmarnować już istniejącego w tym mieście potencjału ludnościowego i infrastrukturalnego. Mońki się rozrastały i w 1975 roku liczyły sobie 5717 mieszkańców.
    Zjawisko stałego napływu ludności z okolicznych wsi do Moniek było ściśle powiązane z liczbą nowych mieszkań oddawanych do użytku przez miejscową spółdzielnię mieszkaniową. Dlatego też liczba ludności Moniek rosła bardzo szybko. W latach 80-tych powstał w Mońkach jeden z największych zakładów przemysłowych w mieście Zakład Montażu Elementów Dyskretnych "Unitra - Cemi", który jednak upadł wraz z nastaniem okresu transformacji.
    Obecnie Mońki są miastem, zajmującym obszar 8 km2 (766 ha) i liczącym prawie 11 tysięcy mieszkańców. Są ponownie siedzibą władz powiatowych. Mońki to miasto stosunkowo młode, biorąc pod uwagę zarówno jego krótki "staż" bycia miastem jak i wiek mieszkańców. Około 61% populacji jest w wieku produkcyjnym (18-59/64 lat), 27% - w wieku przedprodukcyjnym i 12% - w wieku poprodukcyjnym.
    W latach 90-tych miasta nie ominęło zjawisko bezrobocia. W 1994 bezrobotni stanowili 17% ludności aktywnej zawodowo, w 1997 - ponad 10%. Według danych internetowego Serwisu Urzędów Pracy stopa bezrobocia we wrześniu 2002 roku w powiecie monieckim wyniosła 9%, co jest raczej dobrym wynikiem w porównaniu z innymi powiatami województwa podlaskiego i średnią krajową, kształtującą się na poziomie 17,6%.
  2. Rozrywka, sport i kultura
    W Mońkach znajduję się tzw. amfiteatr, gdzie odbywają się niektóre imprezy i koncerty (śpiewał tu m.in. Krzysztof Krawczyk). Na miejskim stadionie obchodzono "Święto Ziemniaka". Tam też grają piłkarze miejscowej drużyna, Ludowego Klubu Sportowego "Promień Mońki". Przy Szkole Podstawowej numer 3 znajduje się hala sportowa, miejsce wielu zawodów sportowych. Natomiast w sali gimnastycznej monieckiego gimnazjum odbywają się mecze piłki siatkowej. W 2006 oddano do użytku powiatowy basen. W Monieckim Domu Kultury odbywają się liczne wystawy artystyczne oraz spotkania.
  3. Edukacja
    W Mońkach znajduje się kilka placówek edukacyjnych, od nauczania przedszkolnego po średnie. W mieście znajduje się przedszkole samorządowe. Istnieją także dwie szkoły podstawowe - nr 2, im. Jana Kochanowskiego oraz nr 3. Monieckie gimnazjum wcześniej było Szkołą Podstawową nr 1, jednak zostało przemianowane po reformie edukacji w 1999 roku. Uprzednio za patrona miała Mikołaja Kopernika, obecnie trwają prace nad wyłonieniem nowego. Na Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych składa się Liceum Ogólnokształcące oraz Zasadnicza Szkoła Rolnicza i Liceum Rolnicze. Istnieje także prywatne Centrum Edukacji MENTOR, w którego skład wchodzą gimnazjum, Liceum Ogólnokształcące oraz LO uzupełniające, Szkoła Policealna dla Dorosłych i Podlaski Ośrodek Kształcenia Nauczycieli. W Mońkach znajduje się Biblioteka Publiczna oraz jej oddział dla dzieci i młodzieży.
  4. Atrakcje
    • Neobarokowy kościół parafialny pw. Matki Boskiej Częstochowskiej i Świętego Kazimierza, zbudowany w latach 1921-1935 wg projektu Stefana Szyllera, odbudowany w latach 1947 oraz 1957-1966.
    • Kościół parafialny pod wezwaniem Św. Brata Alberta Chmielowskiego.
    • Dawny dworzec kolejowy z 1905.
    • Dworzec kolejowy z lat 30 XX wieku
    • W okolicy - wieś Osowiec, w której znajduje się siedziba Biebrzańskiego Parku Narodowego, chroniącego jedne z największych obszarów bagiennych w Europie i pozostałości Twierdzy Osowiec z XIXw.
linia
wykonane przez WWW.Augustyn